i-4-1 Health

Wereldwijd worden er veel - té veel - antibiotica gebruikt, zowel bij mensen als bij dieren. Daardoor ontstaat er heel veel resistentie en dat wordt een groot probleem. Zeker aangezien mensen bewegen over de landsgrenzen heen en zo bacteriën transporteren. Want bacteriën... die houden zich niet aan grenzen.

Doelstelling

Het in kaart brengen van die resistentie in de Vlaams-Nederlandse grensregio, dat was de doelstelling van het project ‘i-4-1-Health’. Hoe resistent zijn gezonde burgers, patiënten en de (intensieve) varkens- en pluimveesector?

Om dat te weten te komen, heeft het project twee innovatieve instrumenten ontwikkeld; de Infectie RIsico Scan (IRIS) en een Track and Trace Systeem (TTS) voor resistente bacteriën. Daarmee konden infectierisico’s op uniforme wijze in kaart gebracht worden en werd inzicht verkregen in welke antibioticaresistente micro-organismen er aanwezig zijn en hoe die zich verspreiden.

De partners

‘i-4-1-Health’ is een Interreg-project in de Vlaams-Nederlandse grensregio. Onder leiding van Amphia werkten 26 organisaties samen; ziekenhuizen, publieke gezondheidsdiensten (GGD'en en het Agentschap voor Zorg en Gezondheid), kennisinstellingen (Universiteit Utrecht, Universiteit Gent, Universiteit Antwerpen, de Gezondheidsdienst voor Dieren, UHasselt en Avans) en twee MKB bedrijven (CIDER en Applied Maths). Zij deden onderzoek en vergeleken (lokaal) beleid en protocollen voor de ontwikkeling en validatie van de IRIS.

Op 11 oktober 2019 presenteerden de projectpartners de resultaten tijdens de slotbijeenkomst van het project in Breda.

Wat heeft het project precies opgeleverd?

Voorkomen van antibioticaresistentie dankzij eenduidig meetsysteem

Het project heeft belangrijke informatie opgeleverd over het voorkomen van antibioticaresistentie in de grensregio. Het adagium van dit project was: “als je het niet kunt meten kun je het niet verbeteren”. Binnen 3 jaar is een eenduidig meetsysteem ontwikkeld en geïmplementeerd in ziekenhuizen, verpleeghuizen, kinderdagverblijven, scholen en veehouderijen.

Het project heeft aangetoond dat er naast overeenkomsten ook veel verschillen zijn tussen de landen en de verschillende deelnemende instellingen. Die verschillen bieden een basis om gericht te verbeteren. Het ontwikkelde meetsysteem heeft de situatie inzichtelijk gemaakt en door de metingen te herhalen wordt het effect van interventies inzichtelijk. Binnen het project is op deze manier een zeer grote verbetering van de reinheid van de alle deelnemende ziekenhuizen bewerkstelligd. Dit project levert daarmee een unieke en belangrijke bijdrage aan de bestrijding van antibioticaresistentie in België en Nederland in de nabije toekomst.

Verbeterde laboratoriumruimtes

Bij drie projectpartners zijn laboratoriumruimtes verbeterd en opnieuw ingericht om de microbiologische projectactiviteiten uit te kunnen voeren, namelijk bij het Maastricht Universitair Medisch Centrum, het Universitair Ziekenhuis Antwerpen en de Universiteit Antwerpen. De projectpartners hebben samen met Applied Maths een track en trace systeem ontwikkeld. Deze projectpartners hebben intensief samengewerkt, methoden op elkaar afgestemd en onderzoek verricht, zodat in 3 verschillende centra het DNA van enkele resistente bacteriën op een vergelijkbare manier volgens eenzelfde methode in kaart kon worden gebracht. Dit maakt dat de data die middels de IRIS bij de pilootlocaties in de proeftuinen zorg, publieke gezondheidszorg en veehouderijen is verkregen met elkaar vergeleken kunnen worden.

Samenwerking over grenzen en sectoren heen

De samenwerking tussen de diergeneeskundige projectpartners en partners binnen de humane geneeskunde heeft geleid tot een beter begrip van de situatie en context omtrent antibioticagebruik en -resistentie tussen landen en domeinen.

Via de ontwikkeling van de IRIS en het track en trace systeem zijn er dwarsverbanden gelegd tussen de proeftuinen Zorg, Publieke gezondheidszorg en Veehouderij en is discipline overstijgend onderzoek gestimuleerd. Tijdens de halfjaarlijkse bijeenkomsten hebben projectpartners uit Vlaanderen en Nederland, van de verschillende domeinen en van de verschillende sectoren (overheden, kennisinstellingen, bedrijfsleven) casussen, methoden, beleid en richtlijnen, en tussentijdse (onderzoeks- en ontwikkel-) resultaten met elkaar gedeeld wat positief heeft bijgedragen aan het behalen van de projectdoelstellingen.

Verbeterde infectiepreventie bij de Oost-Vlaamse veehouders

De Universiteit Gent was in dit project mede verantwoordelijk voor het werkpakket rond intensieve veehouderij. UGent en de 10 deelnemende Oost-Vlaamse veehouderijbedrijven wilden daarmee:

• het juist gebruik van antibiotica in de intensieve veehouderij bewaken;
• de infectiepreventie op de deelnemende bedrijven verbeteren;
• de relaties met de humane geneeskunde aanscherpen.

Gedurende anderhalf jaar werden de veehouders binnen dit project begeleid door onderzoekers aan de Universiteit Gent en Utrecht. De veehouders kregen toegang tot de meest recente informatie rond infectiepreventie, antibioticagebruik en –resistentie. Deze informatie kregen ze zowel tijdens de verschillende bedrijfsbezoeken als tijdens de studiedagen die werden georganiseerd in de loop van het project. Het doel van deze begeleiding was het verbeteren van de diergezondheid op de bedrijven, door de preventiemaatregelen tegen ziektes te verhogen (bioveiligheid). Op deze manier hoopten de projectpartners om het antibioticagebruik op de deelnemende bedrijven te verlagen.

De resultaten van het project tonen aan dat de doelstellingen behaald werden. De veehouders binnen het project zijn er in geslaagd om hun bioveiligheidsniveau op te krikken, in samenwerking met de coaches en hun bedrijfsdierenarts. Bijgevolg heeft de begeleiding ook gezorgd voor een daling in het antibioticagebruik op de deelnemende bedrijven. Dit laatste is van groot belang gezien het wereldwijde probleem van antibioticaresistentie.

Delen via