Van bloempot naar backstage, met PlastiCity

Wat was het doel van PlastiCity?

Steven: “PlastiCity werd opgestart binnen Capture, het onderzoeksplatform waarin UGent samen met bedrijven en overheidsinstellingen rond circulaire economie werkt. Capture voert onderzoek rond 3 afvalstromen: water, CO2 en plastic.”

“De focus van PlastiCity lag op niet-huishoudelijk afvalplastic in stedelijke omgevingen. In winkelstraten en industrieparken komt heel wat afval vrij, denk aan folies rond transportpaletten of rond nieuwe kledij. Of de polycarbonaat schermen die tijdens corona in zowat alle winkels, horecazaken en ziekenhuizen opdoken. Alles tezamen gaat dat over een grote hoeveelheid recycleerbare plastic. Als die niet de weg naar recyclage vindt, dan spreken we over ‘verloren plastic’. Achterhalen hoe je de logistiek richting recyclage hiervoor op een betaalbare manier organiseert, is een uitdaging op zich, zeker gezien het hoge volume van plastics. Met de steun en het netwerk van onder andere Innovation Playground, konden we die uitdaging aangaan.”

Waar deden jullie onderzoek naar ‘verloren plastic’?

Steven: “Er werkten 4 steden mee aan het project: Gent, als coördinerende stad, en 3 andere Europese steden: Den Haag, Southend On Sea en Douai. We identificeerden hoeveel en welke types afval vrijkomt in die steden en ontwikkelden een systematische logistiek waarbij we konden traceren welk afval van welke zaak afkomstig was. Zo konden we het optimale recyclageproces uitwerken en nieuwe producten maken op basis van de gerecycleerde materialen.”

Hoe gebeurt de recyclage van plastic vandaag?

Steven: “Plastic wordt in zoveel applicaties gebruikt dat er voor elke applicatie een inzameling is. Voor huishoudelijk plastic afval gebeurt dit via de pmd-zak en de containerparken. Maar je hebt natuurlijk ook plastic in elektronisch afval zoals het plastic in je stofzuiger, of plastic afval uit de bouwsector. Hier zorgen dan bijvoorbeeld Recupel en de afbraakfirma voor de correcte inzameling en scheiding van plastics. Voor niet-huishoudelijk afval zie je regionale verschillen. In Gent heb je de intercommunale Ivago die afval van de bedrijven inzamelt, maar er zijn ook heel wat private bedrijven actief in selectieve inzameling.”

Koop lokaal gerecycleerd plastic, in plaats van geïmporteerd nieuw plastic.

Steven De Meester Professor aan de Universiteit Gent

Gent: een ware recyclagehub

Steven: “In de regio Gent mogen we best trots zijn op de vele activiteiten op gebied van plastic recyclage. Prezero bouwde de grootste Belgische pmd-sorteerinstallatie in Evergem. Suez en Renewi investeerden respectievelijk in sorteerlijnen voor niet huishoudelijk afval en harde kunststoffen en verschillende PlastiCity partners zoals GRCT, Van Werven en DPL Group zijn ook actief in de regio. ArcelorMittal en Vanheede zetten zich samen in voor een betere verwerking van afvalplastics in de Gentse haven. In het zuiden van Gent hebben we dan weer bedrijven als Eastman en Amcor, met hun grote R&D centra die inzetten op recyclage. We kunnen dus gerust stellen dat Gent een echte recyclagehub geworden is.”

Wat maakt de recyclage van plastic zo moeilijk?

Steven: “Plastic inzamelen en sorteren is niet evident. En dat ligt niet aan het materiaal, maar aan het feit dat plastics in oneindig veel toepassingen gebruikt worden, omdat ze zo goedkoop en functioneel zijn.”

“Denk niet alleen aan verpakkingen, maar ook aan iets simpel als een zonnebril, speelgoed, een bloempot, kledij uit polyester of nylon, je dashboard, je tapijt, je waterleidingen en kabelgoten, een vliegtuig. Al die toepassingen bestaan voor een groot deel uit plastics, elk met hun chemische diversiteit. En dat maakt de inzameling en recyclage zo complex.”

“Er bestaat geen mirakeloplossing voor recyclage, gezien elk van deze toepassingen een eigen levensduur en manier van afvalproductie heeft. We moeten deze toepassingen dus 1 per 1 aanpakken. In totaal wordt 40% van al het plastics gebruikt in verpakkingen, dus het is logisch dat daar eerst naar gekeken wordt. Maar al die andere kleintjes maken samen ook veel, zoals ik al aanhaalde. Op een dag moeten we ook een systeem opzetten voor monturen van zonnebrillen en de blisterverpakkingen van onze pillen bij de apotheek.”

Heeft het onderzoek van PlastiCity innovatieve oplossingen opgeleverd?

Steven: “Traceerbaarheid is cruciaal in het recyclageproces. Binnen Plasticity hebben we aangetoond dat je met een simpele interventie, door middel van kleurcodes of QR-codes kan achterhalen wat de herkomst is van het afval. Via de herkomst kom je te weten welk type afval het is en wat het beste recyclageproces is. Hierbij was Plasticity een voorloper. We zien nu meer en meer dergelijke initiatieven, die niet enkel met QR-codes werken, maar ook met RFID tags, met fluorescerende tracers, met watermerken, of via Artificial Intelligence. Dit soort innovaties kan echt een verschil maken om de plastic puzzel op te lossen.”

Creëert de recyclage van plastic economische kansen?

Steven: “Absoluut. Europa is een continent met weinig grondstoffen. We importeren het gros van onze producten uit Azië, omdat we noch de grondstoffen, noch de productie meer hebben. De circulaire economie is voor Europa een kans om grondstoffen/materialen die hier zijn, al dan niet geïmporteerd, hier te houden en er nieuwe producten mee te maken. In de landbouw zien we initiatieven zoals ‘koop lokaal’, maar dit geldt ook voor andere sectoren. Koop lokaal gerecycleerd plastic, in plaats van geïmporteerd nieuw plastic. ”

“Helaas hebben de laatste jaren heel wat productiebedrijven hun vestigingen in de EU gesloten om in bijvoorbeeld China te produceren. De circulaire economie is echt een kans voor wat heet: lokale verticale integratie; van de boerderij tot op je bord in het geval van de landbouw, van je afvalzak tot nieuwe verpakking in het geval van plastics. Als we de verschillende schakels in de keten in de lokale regio houden, zorgt dat voor aanzienlijk veel lokale tewerkstelling. Onze Gentse haven, met alle recente investeringen in plastic recyclage, heeft al voor honderden nieuwe jobs gezorgd.”

De circulaire economie is echt een kans voor wat heet: lokale verticale integratie; van de boerderij tot op je bord in het geval van de landbouw, van je afvalzak tot nieuwe verpakking in het geval van plastics. Als we de verschillende schakels in de keten in de lokale regio houden, zorgt dat voor aanzienlijk veel lokale tewerkstelling. Onze Gentse haven, met alle recente investeringen in plastic recyclage, heeft al voor honderden nieuwe jobs gezorgd

Steven De Meester Professor aan de Universiteit Gent

Delen via