Materialen

Materialen in Oost-Vlaanderen

Materialen vormen een belangrijke industriële sector voor de provincie Oost-Vlaanderen. Dat komt voornamelijk door de aanwezigheid van een aantal grote spelers, in het bijzonder actief in de productie van metalen. Zo zorgt de metaalsector alleen al voor een toegevoegde waarde van 1,4 miljard euro en een tewerkstelling voor 12.800 mensen in onze provincie.

Het feit dat deze sector zo sterk vertegenwoordigd is in Oost-Vlaanderen, maakt het mogelijk om in te spelen op verschillende Vlaamse en Europese transitieprioriteiten, zoals de circulaire economie en duurzaam bouwen. De slimme specialisatiestrategie van Innovation Playground wil deze gevestigde sector dan ook verder stimuleren. Enerzijds richting een duurzamere productie van bestaande materialen zoals staal en textielvezels. Anderzijds richting de ontwikkeling van nieuwe, biogebaseerde materialen.

Duurzamer en innovatiever

Maatschappelijk verantwoorde productie

Materialen zijn natuurlijke of kunstmatige geproduceerde stoffen die verwerkt worden tot producten. Materiaalkeuze en materiaalontwikkeling gebeurt op basis van de eigenschappen van het materiaal in functie van de toepassing van het eindproduct. Die keuze bepaalt de functionaliteit, vormvrijheid, esthetiek, duurzaamheid en constructie van een product. De relatie tussen de eigenschappen van materialen en hun samenstelling en structuur wordt wetenschappelijk onderzocht in het vakgebied van de materiaalkunde.

Onder invloed van maatschappelijke tendensen, is er ook binnen de materiaalkunde een groeiende interesse voor een meer maatschappelijk verantwoorde productie en ontwikkeling van metalen. En daar komt heel wat innovatie bij te pas. De aanwezigheid van grote industriële spelers en onderzoekscentra in Oost-Vlaanderen zorgt ervoor dat het provinciale ecosysteem zich goed leent om volop de kaart van deze productie te trekken:

• Bedrijven: ArcelorMittal, Assa Abloy, Bexco, Victor Buyck,
• Netwerken: Materials Research Cluster Gent, SIM Flanders
• Kennisinstellingen: OCAS

Circulaire economie

Nog te vaak worden producten na gebruik afgebroken, verbrand of als afval gestort. Ze worden vervangen door nieuwe producten, vervaardigd  met nieuwe grondstoffen. Deze manier van consumeren eist veel van onze planeet en is niet duurzaam. Heel wat grondstoffen worden schaars en natuurlijke hulpbronnen geraken steeds meer uitgeput.

Produceren kan en moet dus slimmer, efficiënter en milieuvriendelijker. De circulaire economie biedt oplossingen. Hier ligt de nadruk op het sluiten van de materiaalkringlopen; producten en grondstoffen circuleren zo lang mogelijk in het productie- en consumptiecircuit. Zo worden producten eerder hersteld dan vervangen, aangepast aan een nieuwe functie of omgevormd tot een nieuw product. De gebruikte materialen zijn van bij de start gerecycleerd of biogebaseerd. Bij hun levenseinde zijn ze recycleerbaar of afbreekbaar.

Alles over de circulaire economie in Oost-Vlaanderen, inclusief subsidies, vind je op deze pagina.

Biogebaseerde materialen

Naast een innovatieve metaalcluster, heeft Oost-Vlaanderen ook een sterk ontwikkelende biogebaseerde economie. De spil van die cluster is te vinden in het havengebied van North Sea Port. Daar staat de ‘Bio Base Europe Pilot Plant’, een pilootfabriek voor biogebaseerde processen en producten. Bedrijven kunnen er hun biogebaseerde producten en processen uittesten, optimaliseren en opschalen.

De biogebaseerde economie vertrekt vanuit een aantal duurzame principes en technieken met eigen bijzondere wetmatigheden, toekomstgerichte technologieën en nieuwe uitdagende jobs. Ze wordt ook wel de economie van de toekomst genoemd omdat ze ons minder afhankelijk maakt van fossiele brand- en grondstoffen.

Over die biogebaseerde economie in Oost-Vlaanderen tourt er momenteel een expo langs de Oost-Vlaamse bibliotheken.